“De bal kan op de stip – maar wie durft hem te nemen?”

Johannes Houtsma werkte – samen met bestuurslid Gerard Adema – namens Noordenwind aan de financiële participatie bij Windpark Nij Hiddum-Houw. In dit interview blikt hij terug op het complexe traject, de lessen én de betekenis voor de regio.

Johannes, kun je kort iets vertellen over je achtergrond en je betrokkenheid bij Noordenwind?
“Ik heb gestudeerd in Wageningen en gewerkt bij ABN AMRO en Achmea. Sinds 2004 heb ik een eigen adviesbureau, grotendeels gericht op duurzame energie. Rond 2007 werd ik lid van Noordenwind. De praktische idealen spraken me aan: samen aan de slag, en samen delen in de opbrengst.”

Wat was je rol in het project Nij Hiddum-Houw?
“Die rol gaat terug tot 2010. We werkten via Platform Duurzaam Fryslân aan het plan AANBOD600: minder, maar krachtigere windmolens op logische locaties, waaronder Hiddum Houw. Via het brede samenwerkingsverband Fryslân foar de Wyn (FFDW) werd een selectieproces opgezet waarin ook Nij Hiddum Houw als kansrijk project uit de bus kwam.”

Hoe is de financiële participatie van de omgeving tot stand gekomen?
“In de vergunningsvoorwaarden was minimaal 25% participatie van omwonenden opgenomen. Samen met Gerard, het windpark en dorpsbelangen hebben we dit uitgewerkt. We vertaalden technische afspraken naar begrijpelijke keuzes en zorgden dat dorpsvertegenwoordigers hun achterban konden betrekken. Toen Vattenfall besloot haar deel te verkopen, hebben we via de provincie de lokale overheden (gemeente en Wetterskip Fryslân) als nieuwe eigenaar aan tafel gekregen. Uiteindelijk konden we 2,5 miljoen euro aan obligaties aanbieden aan omwonenden – met een looptijd van 25 jaar.”

Wat viel je op in dat hele proces?
“De inzet van bewoners was indrukwekkend. Mensen die zich jarenlang vrijwillig inzetten voor hun dorpen, met verstand van zaken en het grotere geheel voor ogen. Minder mooi: hoe tegenstanders het proces soms misbruikten en hoe weinig consistent bestuurders soms zijn. Zonder duidelijke afspraken loop je als burgerinitiatief risico op teleurstelling.”

Wat is je belangrijkste les?
“Leg vooraf vast hoe het proces verloopt en wat er met de uitkomsten gebeurt. En zorg dat dorpen goed vertegenwoordigd zijn. Er stromen tientallen miljoenen naar de regio dankzij dit project – dat vraagt om zorgvuldige en eerlijke besluitvorming.”

En hoe zie je de toekomst?
“Ik hoop dat Noordenwind doorgaat met haar werk – en dat uiteindelijk jonge mensen het stokje overnemen. En misschien is het tijd voor een nieuw Fries energie-event, waar partijen met visie elkaar weer kunnen vinden. Want: de bal kan op de stip, maar wie durft hem te nemen?”